Δευτέρα 26 Ιανουαρίου 2015

Πλεονεκτική η θέση των παλιών, δυσκολεύονται οι νεοεισερχόμενοι....

 
Σε δήλωση καλλιέργειας - εκµετάλλευσης (ΟΣ∆Ε) και για το τελευταίο στρέµµα καλλιεργήσιµης ή βοσκήσιµης γης καλούνται φέτος αγρότες και δραστηριοποιούµενοι στο αγροτικό επάγγελµα, µιας και η νέα προγραµµατική περίοδος σε συνδυασµό µε τις προωθούµενες αλλαγές στην Κοινή Αγροτική Πολιτική παρέχουν τη δυνατότητα για εκ νέου κατοχύρωση παλιών, καθώς και για την διεκδίκηση νέων δικαιωµάτων επί κοινοτικών ενισχύσεων.


Η αφετηρία υποβολής των φετινών δηλώσεων ΟΣ∆Ε σηµατοδοτεί επί της ουσίας την έναρξη των διαδικασιών αναγνώρισης και εξατοµίκευσης των δικαιωµάτων για την περίοδο 2015 – 2020 στη βάση των κανόνων της νέας ΚΑΠ, πράγµα το οποίο σηµαίνει ότι οι εν δυνάµει δικαιούχοι καλούνται να εξαντλήσουν όλες τις δυνατότητες που προσφέρονται από το νέο θεσµικό πλαίσιο διεκδικώντας το µέγιστο των ενισχύσεων.
 Αυτή τη φορά, η πρόσβαση στους διαθέσιµους κοινοτικούς πόρους του Πρώτου Πυλώνα, δηλαδή των άµεσων ενισχύσεων, εξασφαλίζεται από δύο δρόµους που είναι, είτε αυτός της διασύνδεσης µε τα ιστορικά δικαιώµατα, είτε της διεκδίκησης νέων δικαιωµάτων.
Στην πρώτη περίπτωση οι δικαιούχοι έχουν το προνόµιο να κινούνται από πλεονεκτική θέση, όχι µόνο γιατί την αναγνώριση και την ενεργοποίηση των δικαιωµάτων, εφόσον συνεχίζουν να καλύπτουν τα προβλεπόµενα µεγέθη (στρέµµατα ή ζώα) της εκµετάλλευσης, αλλά και γιατί το επίπεδο των ενισχύσεων που δύνανται να διεκδικήσουν δεν µπορεί να είναι µικρότερο από το 30% του επιπέδου ενισχύσεων της προηγούµενης χρονιάς.
Αντίθετα, αρκετά πιο δύσκολα είναι τα πράγµατα για τους νεοεισερχόµενους στο καθεστώς των ενισχύσεων ή πιο συγκεκριµένα για το επίπεδο ονοµαστικής αξίας των νέων δικαιωµάτων που δύνανται να εξασφαλίσουν παλιοί και νέοι δικαιούχοι.
Αυτό σηµαίνει ότι αν οι παλιοί κάτοχοι ιστορικών δικαιωµάτων οδεύουν προς τη σύγκλιση µέχρι το τέλος της προγραµµατικής περιόδου (2019) εκκινώντας µε «δίχτυ προστασίας» αυτό το οποίο προσδιορίζεται στο 30% µέγιστη απώλεια, οι αξίες των νέων δικαιωµάτων θα οδεύουν προς τους µέσους όρους των τριών κατηγοριών - περιφερειών (αροτραίες, δενδρώδεις και βοσκότοποι) µε σηµαντική υστέρηση (άνω του 30%) από τις τιµές στόχους στο τέλος της πενταετίας. Ανεξαρτήτως όµως του επιπέδου αξίας των δικαιωµάτων, αυτό το οποίο θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι φέτος είναι η πρώτη φορά, µετά τη γενναία µεταρρύθµιση Φίσλερ το 2003 που ανοίγει εκ νέου το σύστηµα για τη διεκδίκηση δικαιωµάτων. Αυτό σηµαίνει πως κάθε αγρότης ή δραστηριοποιούµενος στον τοµέα της αγροτικής παραγωγής που καλλιεργεί εκτάσεις ή εκτρέφει ζώα, έχει τη δυνατότητα να αιτηθεί τη συµµετοχή του στο καθεστώς των ενισχύσεων, ανεξάρτητα από το είδος της καλλιέργειας ή το χαρακτήρα της εκτροφής. Ως γνωστόν τα νέα δικαιώµατα είναι στρεµµατικά και χωρίζονται σε τρεις µεγάλες κατηγορίες, ανάλογα µε τη φύση της εκµετάλλευσης, δηλαδή τις αροτραίες καλλιέργειες, τις δενδρώδεις και τους βοσκότοπους.        
Μπούσουλας η αίτηση ενιαίας ενίσχυσης του 2014
Η αρχική µοναδιαία αξία του δικαιώµατος το 2015, σε σχέση µε την αξία δικαιώµατος του 2014, θα είναι µειωµένη κατά περίπου 15%, το οποίο προκύπτει αν προστεθούν τα ποσά που έχουν διατεθεί από τον εθνικό φάκελο για τους νέους αγρότες, το 5% των περιοχών µε φυσικούς περιορισµούς, για τις συνδεδεµένες ενισχύσεις κ.λπ.
Όλα αυτά αφαιρούνται από έναν κουµπαρά που καταλήγει σε ένα ποσό που είναι για την κατανοµή των δικαιωµάτων. Αντίστοιχα, για την τελική µοναδιαία αξία του δικαιώµατος το 2019, αυτή θα είναι κοντά στη µέση αξία της περιφέρειας.  Γι’αυτούς που είχαν υπερβολικά υψηλά δικαιώµατα, η απώλεια θα είναι µέγιστο 30% µέχρι το 2019, σε σχέση µε την αξία του 2015, ενώ όσοι διέθεταν υπερβολικά χαµηλά, θα ανέβουν τουλάχιστον στο 60% της µέσης αξίας της περιφέρειάς τους. Έτσι, όσοι λάµβαναν υψηλές επιδοτήσεις θα χάσουν µέρος αυτών, ώστε να προσεγγίσουν το µέσο όρο της περιφέρειας στην οποία εντάσσονται (250 ευρώ/εκτάριο στους βοσκοτόπους, 420 ευρώ/εκτάριο στις αρόσιµες και 500 ευρώ/εκτάριο στις δενδρώδεις), ενώ όσοι παίρνουν χαµηλές θα ανεβαίνουν κάθε χρόνο για να πιάσουν κι αυτοί το µέσο όρο.  Να σηµειωθεί ότι στο καθεστώς του ενεργού αγρότη εντάσσονται εκείνοι που έχουν δικαιώµατα από 1.250 ευρώ και πάνω.
Για να υπολογίσει κάποιος την αρχική µοναδιαία αξία των δικαιωµάτων του το 2015, θα πρέπει να ανατρέξει στην αίτηση ενιαίας ενίσχυσης του ΟΣ∆Ε 2014 (στη δεύτερη σελίδα), και στη στήλη συνολική αξία των δικαιωµάτων, η οποία είναι µειωµένη σε σχέση µε το 2013 περίπου κατά 8,3%. Αυτό το ποσό που θα αναγράφεται αν το µειώσει ακόµη κατά 15%, θα έχει τη νέα αξία δικαιωµάτων του, που αν τη διαιρέσει µε όσα στρέµµατα δηλώσει το 2015 θα προκύψει η αρχική µοναδιαία αξία.
Από Σεπτέμβρη τα εξατομικευμένα δικαιώματα
 Στην πράξη µένει να αποδειχθεί αν η προκήρυξη των εθνικών εκλογών µπλόκαρε ή όχι τα χρονοδιαγράµµατα που είχαν τεθεί στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, µε στόχο να υπάρξουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε να µπορέσει από το τέλος του Φλεβάρη να ξεκινήσει η διαδικασία των αιτήσεων για τα εξατοµικευµένα δικαιώµατα της νέας ΚΑΠ, που θα κλειδώσουν έως το 2020 σαν αριθµός και αξία.
Σύµφωνα µε τα όσα έχει επικοινωνήσει όλο αυτό το διάστηµα ο γενικός γραµµατέας του υπουργείου ∆ηµήτρης Μελάς, η εξατοµίκευση θα γίνει µετά τις δηλώσεις. «Οπότε όσο θα προχωράµε προς το Μάιο το χρόνο καταληκτικής ηµεροµηνίας των δικαιωµάτων, τόσο µε βεβαιότητα µπορώ να πω πως τέλος Αυγούστου ή το Σεπτέµβρη θα έχουν βγει εξατοµικευµένα δικαιώµατα». Τα δικαιώµατα που θα κατανεµηθούν φέτος για πρώτη φορά θα είναι καινούρια και θα διαµοιραστούν ανάλογα µε τον αριθµό των εκταρίων, ενώ η αξία τους θα είναι µεταβλητή στα έτη µε σύγκλιση όπου χρειάζεται. Επισης:
Θα βασίζονται στις εκτάσεις που καλλιεργούνται ανά περιφέρεια που ανήκει ο καθένας ή αν τυχόν οι καλλιέργειές του είναι σε διαφορετικές περιφέρειες θα λαµβάνει δικαιώµατα από κάθε περιφέρεια ξεχωριστά. Για παράδειγµα κάποιος που έχει δέντρα θα πάρει δικαιώµατα από την περιφέρεια των δενδρωδών, µπορεί παράλληλα να έχει στάρι, θα πάρει και από την περιφέρεια των αρώσιµων και αν παρεµπιπτόντως έχει και ζώα θα πάρει και από την περιφέρεια των βοσκότοπων.

Θα αναφέρονται συνολικά σε µια αξία, η οποία θα συγκριθεί µε την αξία που λαµβάνεται το 2014, που είναι νέα ΚΑΠ αλλά µεταβατική περίοδος,  και από το 2015 θα έχει τη βαθµιαία ισόποση ανά χρόνο µείωση έως το 2019 ή αντίστοιχα τη βαθµιαία αύξηση έως το 2019, µε βάση την αξία δικαιωµάτων του 2014.

Το 2015 µελετάται η αξία δικαιωµάτων και ο βαθµός ασφάλειας στη σύγκλιση έως το 2019. Αν κάποιος δηλαδή είχε 100 δικαιώµατα µιας Α αξίας, το 2015 αν έχει 100 δικαιώµατα Α µείον ένα ποσοστό αξίας θα µπορεί να δικαιούται της ωφέλειας της ασφάλειας του 30% µέχρι το 2019 σε αυτά τα δικαιώµατα που έχουν διατηρηθεί στον ίδιο αριθµό. Αν κάποιος αντίθετα, έπεσε από τα 100 δικαιώµατα στα 50 ή φαίνεται ότι µε τις εκτάσεις που παρουσιάζει, τώρα θα έρθει να του εφαρµοστεί αυτή η ασφάλεια της αξίας στα 50 δικαιώµατα και όχι στα 100.
Εκτάσεις δηµοσίων βοσκότοπων θα κατανεµηθούν ανάλογα µε το µέγεθος του ζωικού κεφαλαίου του κάθε κτηνοτρόφου µε µία ενιαία τιµή πυκνότητας βόσκησης, για όλη την Ελλάδα, που θα είναι συνάρτηση ζώων και βοσκότοπων που θα έχουν διαµορφωθεί.
Θεωρητική μοναδιαία αξία στα έτη προς σύγκλιση
Με βάση τις εθνικές επιλογές για την κατανοµή των δικαιωµάτων επιλέχθηκε η διαίρεση της χώρας σε περιφέρειες µε αγρονοµικά κριτήρια (βοσκότοποι, αρώσιµες, δενδρώδεις) και η διαδικασία σύγκλισης (30-60%). Η θεωρητική µοναδιαία αξία ήταν στους βοσκοτόπους η πιο µεγάλη αλλαγή, από το περίπου 19% που αντιπροσώπευαν στο σύνολο του εθνικού φακέλου, ανέβηκαν στο 25%, δίνοντας µια θεωρητική µοναδιαία αξία για το 2019, ύψους 250 ευρώ ανά εκτάριο.
Στις αρώσιµες εκτάσεις κατανεµήθηκε το 47% των κονδυλίων, µε τιµή 430 ευρώ ανά εκτάριο και στις δενδρώδεις το 28% των κονδυλίων, µε θεωρητική µοναδιαία αξία 500 ευρώ ανά εκτάριο. Θεωρητική γιατί µέσω της διαδικασίας της σύγκλισης και επειδή εφαρµόζονται οι ασφαλιστικές δικλείδες του 30% και 60 αντίστοιχα, η αξία αυτή τουλάχιστον σε αυτούς που πέφτουν δεν θα είναι το 2019, αλλά όταν φτάσουν να έχουν πλήρη σύγκλιση.
Εθνικό απόθεµα
Τα δικαιώµατα εθνικού αποθέµατος που θα αρχίσουν να δίνονται µε τα κριτήρια που θα οριστούν από το 2015 και µετά θα έχουν εξαρχής και σταθερή την αξία του δικαιώµατος της περιφέρειας. Αν ενεργοποιείς δηλαδή δικαιώµατα εθνικού αποθέµατος στην περιφέρεια των αροτραίων και η αξία είναι 43 ευρώ το στρέµµα, το δικαίωµα του εθνικού αποθέµατος θα είναι  άπαξ και σταθερό από την αρχή, στα 43 ευρώ το στρέµµα, σε όσα στρέµµατα µπορεί να ενεργοποιήσεις. ∆εν υπάρχει δηλαδή διαδικασία σύγκλισης προς τα κάτω ή προς τα πάνω.